top of page

Tại sao đọc sách là “thuốc bổ” cho não

Updated: Apr 16, 2020

Việc đọc sách suy giảm có thể gây nên tình trạng kém hiểu biết và kém các kỹ năng xã hội.


Nhờ việc lấy tính chất văn bản làm trung của nội dung trên mạng mà trung bình người Mỹ ngày nay đọc - hoặc ít nhất là đọc lướt - nhiều từ hơn những người ở thế hệ trước. Tuy nhiên, việc đọc sách đã và đang suy giảm trong nhiều thập kỷ.


Quay trở lại năm 1978, chỉ khoảng 8% người Mỹ nói rằng họ không đọc sách trong năm trước đó, theo một cuộc thăm dò của Gallup. Năm ngoái, con số này đã “nhảy” đến 24% - và con số này bao gồm cả việc nghe sách nói - theo khảo sát của trung tâm nghiên cứu Pew.


Các chuyên gia nói rằng “bỏ đói việc đọc” có thể dẫn đến những hậu quả không mấy dễ chịu về nhận thức. “Rõ ràng hiện nay mọi người đọc sách ít hơn trước đây, và điều đó sẽ khiến con người phải đánh đổi vì chúng ta biết rằng đọc sách là một bài tập nhận thức rất tốt,” Ken Pugh - giám đốc nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Haskins trực thuộc Yale nói, nó sẽ kiểm tra sự quan trọng của ngôn ngữ nói và viết.


Pugh nói quá trình đọc sách bao gồm “một tập hợp các kỹ năng rất sâu và phức tạp” và kích hoạt tất cả các vùng kiến thức chính của não. “Ngôn ngữ, sự chú ý có chọn lọc, duy trì sự chú ý, nhận thức và tưởng tượng - không có câu hỏi nào đề cập đến việc đọc có tăng cường những điều đó. Cụ thể, việc đọc tiểu thuyết và các tác phẩm phi hư cấu - về cơ bản, những cuốn sách kể những câu chuyện - đào tạo trí tưởng tượng của người đọc và các khía cạnh của nhận thức cái mà hầu hết những hình thức đọc khác bỏ qua, ông nói.


Pugh nói rằng hiện nay có những phản biện giữa những nhà giáo dục và học giả về việc liệu chắc chắn có hình thức đọc nào vượt trội hơn hoặc thiếu sót hơn so với các hình thức đọc khác không. Và việc đọc online để lấy thông tin và đọc tiểu thuyết để giải trí thường được đặt cạnh nhau để thấy được những mặt khác nhau của hai việc đọc này. Nhưng theo Pugh thì cả hai hoạt động này rõ ràng đều mang lại lợi ích, và vì thế sẽ là một nguy cơ thật sự nếu như bỏ cái này để làm cái kia.

“Đọc giúp chúng ta đưa ra quan điểm về nhân vật mà chúng ta thường không có cơ hội tương tác cùng và mang đến cho chúng ta ý thức về trải nghiệm tâm lý của họ.”

Chúng ta chỉ có thời gian giới hạn trong ngày để làm những việc mang tính giáo dục và những việc tốt cho não bộ, và nếu tất cả những khoảng thời gian đó đều dành cho việc click vào những đường link và lướt web mà không dành để đọc sách, tôi nghĩ não bộ sẽ kém đi,” ông nói.


Cùng với việc tăng cường sức mạnh bộ não của bạn, có những bằng chứng về việc đọc sách có thể giúp bạn kết nối với bạn bè và những người bạn thương yêu. “Nhiều người đã đưa ra giả thuyết rằng đọc tiểu thuyết cải thiện kỹ năng xã hội bởi vì tiểu thuyết thường tập trung vào mối quan hệ giữa những cá nhân,” Maria Eugenia Panero một cộng tác viên nghiên cứu tại Trung tâm trí tuệ cảm xúc Yale nói.


Panero cũng nhấn mạnh một nghiên cứu vào năm 2013 cho thấy việc đọc những đoạn văn của những cuốn văn học “highbrow” - trái ngược với một cuốn sách phi hư cấu hay những cuốn tiểu thuyết phổ biến - dẫn đến những cải thiện trong những bài kiểm tra đo lường thuyết tâm trí (thuyết tư duy - theory of mind) của người đọc. “Thuyết tâm trí được xác định như là khả năng nhận ra trạng thái bên trong của người khác - suy nghĩ, niềm tin, sự chú ý, cảm xúc của họ, etc,” Cô nói.


Ý nghĩa của nghiên cứu này là, bằng cách đọc tiểu thuyết văn học - dù chỉ một chút - mọi người có thể cải thiện khả năng nhận biết và đồng cảm với cảm xúc và quan điểm của những người khác họ. “Nghiên cứu này thú vị vì nó là một nghiên cứu bằng phương pháp thí nghiệm (trong khoa học, nó là cách duy nhất để chỉ ra nguyên nhân và hệ quả), nó có nghĩa là việc đọc tiểu thuyết dường như thực sự làm một khía cạnh của não người tốt hơn, cô nói.


Thật không may, khi Panero và đồng nghiệp của cô cố gắng sao chép kết quả của nghiên cứu năm 2013, họ đã thất bại. “Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy rằng đọc tiểu thuyết cả đời dự đoán Thuyết tâm trí của bạn,”. Có thể không thấy ngay được lợi ích, nhưng có thể việc đọc sách sẽ giúp bạn hiểu và giao tiếp tốt hơn với mọi người, cô nói. “Đọc giúp chúng ta đưa ra quan điểm về nhân vật mà chúng ta thường không có cơ hội tương tác cùng và mang đến cho chúng ta ý thức về trải nghiệm tâm lý của họ.”


Mặc dù cũng có một số cuốn sách phi hư cấu hoặc thậm chí TV có thể cung cấp những cái nhìn sâu sắc tương tự, nhưng cô ấy cho rằng mọi người khó có thể có được chiều sâu và sự phong phú như vậy từ các hình thức truyền thông không phải sách. “Đọc yêu cầu nhiều năng lượng tinh thần và trí tưởng tượng hơn TV - một phương tiện tiếp nhận thông tin thụ động,” cô nói.


Nhiều nghiên cứu gợi ý việc đọc sách sẽ cải thiện vốn từ vựng, và việc sở hữu vốn từ vựng phong phú không chỉ có lợi cho chính nó, Panero nói. “Nó giúp chúng ta miêu tả những kinh nghiệm và cảm xúc của mình với người khác rõ ràng hơn.” Điều này có thể giúp chúng ta hình thành và duy trì những mối quan hệ thân thiết, cô nói.


Nhiều chuyên gia khác nói rằng có bằng chứng cho thấy việc đọc sách truyền thống - sách giấy - có thể mang đến những lợi ích khác với những người đọc sách điện tử và sách nói. “Chúng tôi nhận thấy rằng đọc từ màn hình sẽ kém hiệu quả hơn - có nghĩa là mất thời gian hơn đọc sách giấy,” theo David Daniel một Giáo sư tâm lý tại Đại học James Madison.


Rất nhiều nghiên cứu của Daniel, tập trung vào cách mọi người tiếp thu và xử lý thông tin trong môi trường giáo dục. Một trong những nghiên cứu của ông, công bố vào năm 2010 nhận thấy rằng học sinh nghe một văn bản sẽ làm bài đọc hiểu kém hơn những học sinh đọc cùng văn bản đó trên giấy. Nghiên cứu này chỉ ra rằng việc tự do dừng lại trong một thời gian ngắn để đọc lại hoặc xem lại một câu tạo ra sự khác nhau giữa đọc và nghe sách nói.


Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng người đọc sẽ hiểu các phần văn bản dài ít đầy đủ hơn khi đọc trên màn hình thay vì trên giấy. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra đọc sách giấy cũng đánh bại việc đọc màn hình khi nói đến điểm số hiểu của sinh viên. “Tôi nghĩ rằng việc đọc từ màn hình bằng cách nào đó sẽ thay đổi trải nghiệm đọc,” Daniel nói.


Điều quan trọng cần lưu ý là hầu hết những nghiên cứu so sánh phương tiện này với phương tiện khác chỉ mang tính sơ bộ, Pugh nói. “Hầu hết những gì chúng ta có thể nói ngày nay đều dựa vào những ý thức cơ bản và hiểu biết chung dựa vào cái chúng ta biết về tăng cường trí não.”


Tuy nhiên, ông nói thêm “Tôi nghĩ chúng ta có thể nói rằng xã hội không khuyến khích sự chú ý, trí tưởng tượng và việc đọc những câu chuyện đang mất đi một phần sức mạnh của nó.”


Idiom and phases:


Highbrow and Lowbrow: Someone highbrow is highly cultured and sophisticated. You can call such a person a highbrow.


Causational/causation study/research: is more often called the experimental method. What makes this so important in science is that it is the ONLY way to show cause and effect. Trying to show that one thing causes another thing to change is really hard to do.


Theo Medium


21 views0 comments

Recent Posts

See All
bottom of page